×
سلام
ورود و عضویت
زمانی که به بررسی مشاغل مختلف می پردازیم و به حوزه مالی و حسابداری وارد می شویم، به این نکته پی می بریم که این حوزه و مشاغل مرتبط با آن از مراحل بسیار پیچیده و پر چالشی برخوردار شده و به واقع نیازمند آن است که افرادی با دانش بالا و تجربیات مناسب به انجام پروسه ها و روندهای مختلف مالی و حسابداری بپردازند. در واحد مالی و حسابداری هر شرکت و سازمانی، افرادی متخصص حضور دارند که هر کدام از آنها به انجام یک شغل مشخص و ویژه اقدام می کنند. به طور حتم، عملکرد این افراد و عملیات و گزارش هایی که انجام داده و تهیه می‌کنند، در پیشرفت آن سازمان و کسب و کار، نقش بسیار مهمی ایفا می کند. بنابراین، اگر این موارد و پروسه ها به دقت و در زمان مناسب و تعیین شده و البته به صورتی کاملاً دقیق و حرفه ای انجام نشود، رابطه شرکت با کارفرمایان چندان جالب توجه و سودمند نبوده و از سوی دیگر، نباید برای آن شرکت و برند، انتظار پیشرفت و چشم انداز مناسب و جذابی هم داشته باشیم. در اینجا است که به این نتیجه می رسیم که باید هر گونه نقطه ضعف و ناکارآمدی در واحد مالی و حسابداری را از بین ببریم. این مورد با آموزش حسابداری امکان پذیر خواهد شد. حال که صحبت از این حوزه شده است، در این مطلب می خواهیم تا به آموزش جامع ثبت صورت وضعیت پیمانکاری بپردازیم و جنبه ها و نکات مختلف آن را به صورت کامل بررسی کنیم. شایان توجه است که این مطلب و توضیحات مرتبط با آن، توسط تیم رهبر حساب ارائه شده است که در زمینه آموزش حسابداری فعالیت دارد و در این خصوص دوره آموزش حسابداری پیمانکاری را برای علاقمندان و فعالان حوزه مالی و حسابداری ارائه کرده است.
در ابتدا و پیش از اینکه به موضوع ثبت صورت وضعیت پیمانکاری بپردازیم، ابتدا در نظر داریم تا خود حوزه حسابداری پیمانکاری را تعریف کنیم. وقتی با این اصطلاح مواجه می شویم، این بدان معنی است که بین کارفرما و پیمانکار، قرارداد معتبری منعقد و بسته شده است. مفاد این قرار داد و همکاری مهم، انجام کلیه مراحل و بخش های پروژه است که به طور حتم یک پروژه کوچک و ساده نیست و کاملاً بزرگ و جدی محسوب می گردد. بنابراین، نیاز است تا تمامی مفاد قرارداد، وظایف طرفین و کلیه تعهدها و توضیحات مربوطه، در قالب یک قرارداد اصولی نوشته شده و توضیح داده شوند.
در ادامه، این قرارداد و پروژه باید از مراحل و عملیات حسابداری نیز سود ببرد که بخشی مهم و حیاتی به شمار می‌آید. این مورد، حسابداری پیمانکاری نام دارد. با استفاده از حسابداری پیمانکاری، کلیه مراحل پروژه و هزینه‌های مرتبط با آن به صورت و شیوه ای دقیق ثبت می شوند و این فرایند تا انتهای پروژه نیز ادامه خواهد یافت. به این ترتیب، حسابداری پیمانکاری از وجود هر گونه اشتباه و روندهای غلطی که ممکن است برای پروژه ضرر و زیان ایجاد کند، جلوگیری می کند.
حال که با مقوله های مهمی مانند پیمانکار، پروژه و حسابداری پیمانکاری آشنا شدیم، در ادامه این امکان وجود دارد تا ثبت حسابداری بیمه پیمانکاری را نیز توضیح دهیم. به صورت کلی، وجود فرایندهای بیمه در تمامی مراحل پروژه‌های بزرگ و کوچک را، حسابداری بیمه پیمانکاری می نامند و پروسه های مربوط به آن، از جمله مهم ترین، پرچالش ترین و البته پر تکرارترین گزینه هایی است که در این حوزه بین پیمانکار و کارفرما به وجود می آید.
در این رابطه، موضوع مهم و تاثیرگذار بیمه کردن پرسنل نیز وجود دارد که این مورد بر عهده کارفرمای پروژه است. این یعنی هر کارفرما باید بر اساس میزان حقوقی که برای افراد پروژه در نظر گرفته، آنها را بیمه کند. البته توجه داشته باشید که این بیمه با انواعی که سازمان تامین اجتماعی و یا وزارت کار در نظر گرفته، متفاوت خواهد بود و حق بیمه قراردادهای پیمانکاری، در اکثر موارد بر اساس حق الزحمه ای است که بین کارفرما و پیمانکار توافق شده و به این مورد باید در قرارداد نیز اشاره شود.
در ادامه و پس از مشخص شدن گزینه های مرتبط با پیمانکاری، می خواهیم تا با ورود به جزئیات این حوزه، با ثبت صورت وضعیت پیمانکاری و مراحل انجام آن آشنا شویم. صورت وضعیت پیمان یکی از انواع سند حسابداری است که میزان خدمات ارائه شده و یا کار انجام شده را در بازه زمانی مشخصی تعیین کرده و هزینه هایی را که باید بابت انجام کار و خدمات پرداخت شود، با دقت هرچه تمام تر و با ارائه جزئیات مربوطه، نشان می دهد.
به همین ترتیب، صورت وضعیت پیمان نیز به عنوان بخشی از حسابداری محسوب می شود که در حال حاضر بسیاری از حسابداران و پیمانکاران با آن سر و کار دارند. شایان توجه است که صورت وضعیت مورد بحث از دو مدل متفاوت سود می برد که که نوع موقت در حین انجام کار و نوع قطعی پس از پایان انجام کار تنظیم شده و در اختیار کارفرمایان قرار می‌گیرد.
برای اینکه بتوانیم از آموزش حسابداری مرتبط با صورت وضعیت پیمان بهره ببریم، ابتدا باید اصول آن را بشناسیم و سپس با نکات، مراحل و انواع مختلف آن آشنا شد. اسناد صورت وضعیت در پایان هر دوره کاری و به صورت معمول توسط پیمانکار و با در نظر گرفتن بازه زمانی ماهیانه تهیه می‌شوند. هدف اصلی از تهیه و ارائه این اسناد به کارفرما این است که وی را از میزان هزینه ها و گزینه های مرتبط با پرداخت آنها، مطلع کنیم. به همین دلیل است که صورت وضعیت پیمان یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین مسائل در قراردادهای پیمانکاری محسوب شده و آموزش جامع ثبت صورت وضعیت پیمانکاری نیز در این حوزه از اهمیت بسزایی برخوردار است.
همان طور که در بخش قبلی توضیح دادیم، در رابطه با ثبت صورت وضعیت پیمانکاری با دو نوع صورت وضعیت مختلف روبرو می شویم که عبارتند از موقت و قطعی. حال می خواهیم تا هر کدام را به اختصار توضیح دهیم. با در نظر گرفتن موارد قانونی و دستورالعمل های مرتبط با ثبت صورت وضعیت پیمانکاری، صورت وضعیت موقت در حین انجام کار و به صورت دوره ای توسط فرد پیمانکار تهیه و انجام خواهد شد. به این صورت که هر پیمانکاری باید هزینه کرد خود را در پایان هر ماه و به صورت سندی که صورت وضعیت نام دارد، به کارفرما ارائه کند.
مهم ترین و اصلی ترین دلیل تنظیم چنین سندی، مطالبه کلیه موارد هزینه شده جهت تجهیز کارگاه و خرید مصالح در زمان انجام کار و عملیات است. یکی از خصوصیاتی که صورت وضعیت موقت از آن سود می برد، علی الحساب بودن هزینه ها بوده و بخش اصلی و مهم این سند را، هزینه عملیات انجام شده تا تاریخ مورد نظر است. یعنی مواردی که بین کارفرما و پیمانکار و بر اساس نرخ ها و ارقام توافقی انجام گردیده است. البته فراموش نکنیم که یکی دیگر از بخش های صورت وضعیت موقت، به مصالح پای کار مرتبط است.
مصالح از زمان ورود به کارگاه جزو مصالح پای‌کار محسوب می‌شوند و تا زمان استفاده در پروژه نمی‌توان آنها را در صورت وضعیت درج نموده و مبلغ هزینه شده برای خرید این مصالح را از کارفرما طلب کرد. در ابتدای پروژه دوره زمانی صورت وضعیت موقت بین کارفرما و پیمانکار تعیین خواهد شد اما به طور معمول پایان هر ماه شمسی برای ارائه این سند در نظر گرفته می‌شود. درصورتی که پیمانکار نتواند در زمان مناسب و به موقع صورت وضعیت موقت را به کارفرما تسلیم کند، کارفرما در برابر تأخیر در پرداخت، هیچ مسئولیتی نخواهد داشت.
در خصوص ثبت صورت وضعیت پیمانکاری از نوع موقت هم باید به این نکته اشاره کنیم که در برخی موارد پیمانکار می‌تواند باتوجه به تمکن مالی خود، دوره صورت وضعیت را افزایش دهد که در اکثر موارد این گزینه اتفاق نمی افتد، زیرا مبالغ مندرج بسیار زیاد شده و احتمال تأیید نشدن آنها توسط گروه مشاور وجود خواهد داشت. بنابراین پیمانکار سعی میکند حتی‌الامکان صورت وضعیت موقت را در بازه‌های زمانی کوتاه مدت تسلیم کارفرما نماید. در خور نگرش است که آخرین صورت وضعیت موقت، صورت وضعیت ماقبل قطعی نام دارد.
در ادامه بحث، باید به تعاریف و توضیحات مرتبط با صورت وضعیت قطعی بپردازیم. این نوع صورت وضعیت، با ارائه مستندات و در پایان کار تنظیم خواهد شد. بندهایی که از قرارداد باقیمانده باشند و هزینه‌هایی که برای برچیدن کارگاه شده است، همگی در این سند مندرج شده و ثبت می گردند. ضمن اینکه، کلیه اشتباهاتی که در صورت وضعیت‌های موقت رخ داده است نیز در صورت وضعیت قطعی جبران خواهند شد.
اگر بخواهیم این مورد را به صورتی ساده و شفاف توضیح دهیم، یعنی دقیق‌ترین و آخرین صورت وضعیتی که پیمانکار به گروه مشاور و کارفرما ارائه می‌نماید، صورت وضعیت قطعی نامیده می شود. در خور نگرش است که هر اشتباه و خطای جزئی در این صورت وضعیت، خسارات مالی جبران‌ناپذیری را برای پیمانکاران در پی خواهد داشت، اما اگر در صورت وضعیت موقت اشتباهی رخ دهد، به سادگی و راحتی می توانیم آن را در صورت وضعیت های آینده جبران کنیم.
صورت وضعیت قطعی باید تا حداکثر یک ماه پس از تحویل موقت بر اساس مفاد قرارداد و کارهای انجام شده از سوی پیمانکار به گروه مشاور ارائه شود. گروه مشاور موظف است این سند را بررسی نموده و ظرف مدت دو ماه آن را به کارفرما ارسال کند. کارفرما باید تمامی مبالغ باقیمانده را حداکثر تا سه ماه پس از وصول صورت وضعیت قطعی پرداخت کند. صورت وضعیت قطعی منبع تسویه حساب بوده و می‌تواند بدون صورت وضعیت‌های موقت نیز ارائه شود.
این امکان وجود دارد که در برخی موارد قرارداد فسخ شده و صورت وضعیت قطعی برای آن صادر شود. در چنین شرایطی، گروه مشاور صورت وضعیت قطعی را تهیه کرده و آن را برای بررسی به پیمانکار تحویل می‌دهند. فرد پیمانکار می‌تواند متناسب با مندرجات این سند را امضا کرده و یا از امضای آن خودداری کند. اما در هر دو صورت، سند برای کارفرما ارسال خواهد شد. پیمانکار می‌تواند ظرف مدت یک ماه اعتراض خود به موارد مندرج در این صورت وضعیت را با ارائۀ اسناد و مدارک به کارفرما ابلاغ نماید. پس از آن، کارفرما نیز یک ماه مهلت دارد که به اعتراضات پیمانکار رسیدگی کرده و در صورت پذیرفته نشدن اعتراضات، پیمانکار می‌تواند از کارفرما شکایت کند. اگر کارفرما در رسیدگی به اعتراضات تعلل کند، وضعیت اعتراض به‌صورت خودکار پذیرفته شده در نظر گرفته خواهد شد.
در ادامه بررسی آموزش جامع ثبت صورت وضعیت پیمانکاری، باید به صورت وضعیت تائید شده اشاره کنیم. صورت وضعیت پیمان باید ابتدا به تأئید مشاور و یا گروه مشاورین برسد و پس از آن قابل وصول خواهد بود. در صورت عدم تأیید مبالغ درج شده در آن قابل استناد و معتبر نخواهد بود؛ بنابراین صورت وضعیت تأئید شده به‌صورت وضعیتی گفته می‌شود که تمامی نکات و مراحل لازم را رعایت نموده و هیچ مشکلی در حین بررسی‌ها نداشته است. این صورت وضعیت پس از رعایت تمامی موارد و نداشتن هیچ مشکلی قابل پرداخت خواهد بود.
در ثبت صورت وضعیت پیمانکاری، با گزینه ای به نام صورت وضعیت تجمیعی روبرو می شویم. به عبارتی، به تمامی صورت وضعیت‌هایی که به صورت تجمعی تهیه می‌شوند، صورت وضعیت تجمیعی گفته می‌شود. همان‌طور که قبلاً هم توضیح دادیم، افراد موظفند تا در پایان هر ماه صورت وضعیت کارها و هزینه‌های انجام شده تا آن تاریخ را تهیه نموده و به کارفرما ارائه کند و این مورد بر صورت وضعیت تجمیعی دلالت دارد.
در خصوص ثبت صورت وضعیت پیمانکاری، باید به مراحلی که در ادامه توضیح می دهیم، دقت کرده و آنها را کاملاً حرفه ای و اصولی انجام دهیم:
جهت اینکه بتوانیم به نتایج دقیق با مقادیر واقعی و شفاف دستی پیدا کنیم، صورت وضعیت پیمان باید واضح و دقیق نوشته شود. صورت وضعیت پیمان دارای فرم مخصوصی است که موضوع پیمان، کلیه تاریخ‌ها و همه موارد موجود در صورت وضعیت پیمان، باید به‌طور کامل در سند درج شوند تا کارفرما از پروسه و روند کار پروژه آگاه شود.
در خصوص ثبت صورت وضعیت پیمانکاری، با یک نرم افزار حسابداری هم سر و کار داریم. ثبت صورت وضعیت در این باید بدون اشتباه و با دقت بسیار بالایی انجام شود، زیرا در صورت بروز هرگونه اشتباه ممکن است از جانب سازمان امور مالیاتی با جریمه هایی روبرو شویم. پیمانکار باید به منظور صدور ضمانت نامه شرکت در مناقصه به بانک معرفی شده و ضمانت نامه بانکی را دریافت کند. پیمانکار در این شرایط باید کارمزد و وثیقه به شرح ذیل پرداخت نماید:
در ادامه پروسه ثبت صورت وضعیت پیمانکاری، برای ضمانت نامه، انعقاد قرارداد و … صورت وضعیت پیمانکاری صادر خواهد شد. ثبت سند صورت وضعیت باید به هنگام صدور ضمانت نامه و جهت وثیقه ضمانت باید انجام شود. در هنگام امضای قرارداد پیمانکار باید ضمانت نامه‌ای از بانک موردنظر دریافت نماید و تحویل کارفرما دهد. مبلغ این ضمانت نامه 5 درصد از مبلغ تعیین شده اولیه خواهد بود. ضمانت نامه تا تاریخ تحویل اولین صورت مجلس موقت اعتبار خواهد داشت و پیمانکار باید تا زمان تحویل این صورت مجلس ضمانت نامه را تمدید کند البته اگر تحویل آن در موعد مقرر انجام نشود.
در نهایت، ثبت حسابداری صورت وضعیت در دفاتر پیمانکاری، به صورت ذیل خواهد بود:
یکی از پروسه های بسیار مهم و حساسی که در زمینه امور مالی و حسابداری با آن مواجه می شویم، ثبت صورت وضعیت پیمانکاری است. این مورد از پروسه ها و مراحل بسیار پیچیده و پرچالشی برخوردار است که کلیه آنها باید به صورتی کاملاً دقیق و حرفه ای تکمیل و انجام شود. در غیر این صورت و از آنجاییکه ما با دو طرف کارفرما و پیمانکار روبرو می شویم، یک سری اختلافات و شکایت ها پیش می آید. پس بهتر است که با افزایش دانش خود و سود بردن از آموزش حسابداری، به آموزش جامع ثبت صورت وضعیت پیمانکاری اهمیت داده و آن را برای خودمان و دیگر پرسنل دخیل در انجام امور صورت وضعیت پیمانکاری نیز لحاظ کنیم. در حال حاضر، وب سایت ها و موسسات گوناگونی به ارائه آموزش های حسابداری می پردازند و در این زمینه نیز تیم رهبر حساب از آموزش‌های کاملاً به روز و حرفه ای برخوردار است. مطلب ثبت صورت وضعیت پیمانکاری نیز توسط این تیم ارائه شده است که پیشنهاد می شود تا برای برخورداری از اطلاعات مرتبط با این دوره آموزشی، با کارشناسان رهبر حساب در ارتباط باشید.
رهبر حساب همان راهیست که شما را در مسیر تبدیل شدن شما به یک حسابدار حرفه ای آموزش و پشتیبانی میکند. از مبتدی تا پیشرفته در کنار شماییم تا شما را به هدف خود که تبدیل شدن به بهترین ورژن از یک حسابدار است برسانیم. رسالت رهبر حساب آموزش حسابداران حرفه ای است
