موضوعات مالی و حسابداری، از جمله مواردی است که هم برای شرکت ها و بیزینس ها و هم خود کارشناسان و مدیران مالی، بسیار چالش برانگیز و حساس دنبال می شود. دقت، تمرکز و به روز بودن هر آنچه که در یک واحد مالی و حسابداری اتفاق می افتد، از ملزومات این بخش مهمی است که شرکت ها و کسب و کارها به آن نیاز مبرم دارند. ضمن اینکه، واحد مورد بحث باید در تمامی عناوین شغلی و امور مربوطه، از حضور کارشناسان و مدیران با سابقه و حرفه ای سود ببرد. پروسه های این واحد به قدری تنوع دارد که هیچ حسابداری نمی تواند بگوید که در تمامی آنها از سواد و تبحر کافی و لازم برخوردار شده است. امروز می خواهیم در رابطه با تعریف حسابداری مالیاتی صحبت کنیم. این مورد، مانند دیگر سرفصل های حوزه مورد اشاره، در آموزش حسابداری و یا دوره آموزش حسابداری مالیاتی تدریس می شود. تیم رهبر حساب نیز در نظر دارد تا در این مطلب به تعریف حسابداری مالیاتی پرداخته و بخش های مهم آن را توضیح دهد.
برای اینکه به تعریف حسابداری مالیاتی بپردازیم، ابتدا بهتر است تا خود مقوله مالیات را که یکی از ارکان اصلی پروسه های اقتصادی هر کشور و دولتی محسوب می شود، توضیح داده و آن را شفاف کنیم. مالیات، به هزینه ای گفته می شود که افراد، شرکت ها و سازمان ها پرداخته تا در ازای آن یک سری سرویس ها و خدمات از سوی دولت برای آنها در نظر گرفته شده و ارائه گردد. یعنی، استفاده خدمات عمومی و سرویس های در نظر گرفته شده از سمت دولت کشورهای مختلف، هزینه ای داشته که این هزینه به شکل و فرم مالیات از سوی اشخاص پرداخت می شود. خود مقوله مالیات، بسیار گسترده بوده و از انواع مختلفی مانند مالیات بر ارث، مالیات درآمد، مستقیم یا غیر مستقیم، عوارض گمرکی، ارزش افزوده، اشخاص حقوقی و… برخوردار است.
در رابطه با تعریف حسابداری مالیاتی، همین سرفصل ها و پروسه های مشابه وجود دارد. حسابداری مالیاتی، یک روند کلی را شامل شده که در خصوص موارد مرتبط با عملیات مالیاتی و برنامه ریزی های آن به ویژه تهیه اظهارنامه تاکید می کند. شایان توجه است که کارشناسانی که در این حوزه و حیطه فعالیت دارند، به اصطلاح حسابدار مالیاتی نامیده می شوند.
همچنین بخوانید : آموزش ثبت حسابداری پیمانکاری
یکی دیگر از مواردی که به تعریف حسابداری مالیاتی مرتبط می شود، روش هایی بوده که برای تنظیم صورت های مالی به کار رفته و جهت دارایی ها و هر آنچه که با بدهی ها رابطه مستقیم دارد، به کار می رود. مضاف بر اینکه، حسابداری مالیاتی گزینه هایی مانند قانون درآمد داخلی و آیین نامه حسابداری مالیاتی را توضیح می دهد و برای تمامی پروسه هایی که می باید در هنگام تهیه اسناد مربوط به امور مالیاتی تهیه شود، دستورالعمل هایی را توصیف کرده و توضیح می دهد.
همان طور که قبلاً هم گفته شد، در پروسه های مالیات، وجوهی از افراد و شرکت ها دریافت می شود. بنابراین، تعریف حسابداری مالیاتی نیز بر همین اصل تمرکز دارد. مضاف بر اینکه، با توجه به این اصل، اهداف متعددی را جهت این حوزه می توان تعریف کرده و آنها را توضیح داد. این موارد عبارتند از:
در خور نگرش است که بنابر آنچه که در تعریف حسابداری مالیاتی آمد، کارشناس و متخصص این حوزه باید از دانش و تخصص کافی برخوردار بوده و بر آنها نیز تسلط کافی داشته باشد تا بتواند در شرایط حساسی که به وجود وی نیاز است، از ضررهای مالیاتی جلوگیری کند. ضمن اینکه، تجربه و تخصص وی نیز در رابطه با قوانین دارایی می باید تماماً به روز و کامل باشد.
بنابر اهدافی که در خصوص حسابداری مالیاتی عنوان شد، فردی که به عنوان متخصص در این حوزه فعالیت می کند، می باید تا کلیه اهداف مد نظر سازمان خود را در خصوص مقوله مالیاتی برآورده ساخته و انجام دهد. بنابراین، برای کارشناس حسابداری مالیاتی می توان وظایف ذیل را در نظر گرفت:
با توجه به تعریف حسابداری مالیاتی، وظایف و اهدافی که در خصوص آن عنوان شد، میزان اهمیت این حوزه تا حدودی مشخص شده است. اما در ادامه و برای شفافیت کامل آن، عناوین ذیل برای اهمیت حسابداری مالیاتی عنوان می شود:
اما افرادی که به صورت مستمر از حسابداری مالیاتی استفاده می کنند، عبارتند از حسابداران رسمی موسوم به CPA، حسابداران داخلی، حسابداران مالیاتی، حسابداران پزشکی قانونی و در نهایت افرادیکه به عنوان کارشناسان حوزه حسابداری در دولت مشغول به کار هستند.
همچنین بخوانید : نحوه تنظیم اظهارنامه مالیاتی وکلا
حال در اینجا پرسشی مطرح می شود که با توجه به تعریف حسابداری مالیاتی، نحوه کار آن به چه صورت است. همان طور که اشاره شد، دولت در خصوص هزینه ها و سرویس های ارائه شده، از شرکت ها و سازمان ها مبالغی را به عنوان مالیات دریافت می کند. این هزینه مالیاتی هر شرکت برابر است با هزینه های سالیانه که پس از کسر هزینه ها به دست می آید و بر این مقدار، نرخ مالیاتی تعلق می گیرد. این نرخ و عدد، بنا بر شرایط اقتصادی و دیگر موارد، تعیین شده و سالانه تغییر می کند.
در این رابطه، حسابدار مالیاتی با انجام پروسه های مرتبط با شغل خود، ضمن بررسی روندها، از صحیح بودن گزارش های مالیاتی و تنظیم اصولی آنها، اطمینان حاصل پیدا می کند.
در تعریف حسابداری مالیاتی، چندین روش برای اجرای آن توسط شرکت ها و سازمان ها توضیح داده شده است که این روش ها عبارتند از:
در این روش که برخی از شرکت ها آن را به کار می برند، پس از انجام تحولات مالی مصرف کننده و شرکت، هزینه ها بر اساس حسابداری نقدی محاسبه و درآمد و هزینه ثبت خواهد شد.
بر اساس روش تعهدی حسابداری، سازمان این اختیار را دارد تا به جای در نظر گرفتن پول، درآمدها و هزینه ها را ثبت کنند.
این شیوه، به میزان کمتری توسط شرکت ها استفاده می شود. اما مبنای آن بدین صورت است که جهت پروسه ها و معاملات خود، از مبنای نقدی و برای اقلام ویژه خود، از شیوه تعهدی استفاده می کنند.
هر شغلی می تواند با توجه به سودی که کسب می کند، مالیات مربوطه را نیز محاسبه کند. عوامل دخیل در محاسبه سود عبارتند از:
در تعریف حسابداری مالیاتی، جهت تعیین و ارزش گذاری کالا جهت مالیات، سه شیوه وجود دارد:
با توجه به تعریف حسابداری مالیاتی، اگر شرکت و سازمانی بتواند تا ضمن استخدام یک کارشناس و متخصص در زمینه حسابداری مالیاتی، پروسه های مربوط به مالیات را به صورت صحیح، دقیق و در زمان تعیین شده انجام دهد، به واقع می تواند از ضررهای احتمالی و جرائم مالیاتی جلوگیری کند. ضمن اینکه گزارش های مربوطه نیز به روز خواهد بود و برنامه ریزی های آینده نیز به شیوه ای اصولی انجام می شود. اما به هر حال، مقوله آموزش نیروها و کارشناسان در خصوص حسابداری مالیاتی، نباید فراموش شود. به همین دلیل، توصیه می شود تا دوره آموزش حسابداری مالیاتی برای پرسنل مربوطه انجام شده تا دانش آنها تکمیل گردد. در زمینه آموزش حسابداری، تیم رهبر حساب به انجام آموزش های مربوطه می پردازد. به همین دلیل توصیه می شود تا برای دریافت مشاوره با کارشناسان این تیم در تماس باشید.