صورتهای مالی یکی از مفاهیم حسابداری هستند که تمام مشاغل در زمینه امور مالی خود با آنها سر و کار دارند. تمام امور مالی و حساب و کتابهای شرکتها، در این صورتهای مالی گنجانده میشود و اطلاعات مالی مورد نیاز صاحبین کسب و کارها، ذی نفعان و صاحبین سهام و همچنین ممیزین مالیاتی و مسئولین ادارات دارایی در آنها به نمایش در میآید.بنابراین، میتوان گفت که اهمیت این صورتهای مالی برای کسب و کارها بسیار زیاد بوده و مسئولین حسابداری و امور مالی باید سعی کنند تا کوچکترین خطا و اشتباهی در آنها رخ ندهد، چرا که در صورت بروز هر نوع اشکال، ممکن است که کسب و کار مربوطه مشمول جرایم و عواقب ناخواستهای شود. به همین دلیل شرکتها و واحدهای اقتصادی به صورت سالانه امور مالی خود را حسابرسی کرده و از ثبت اسناد و مدارک خود اطمینان حاصل میکنند. موسسه رهبر حساب، به عنوان مجری برگزاری دورههای آموزش حسابداری، در این مقاله به بررسی صورتهای مالی حسابرسی شده، انواع مختلف صورتها و تفاوت آنها با سایر گزارشها میپردازد.
پیش از آنکه به موضوع صورتهای مالی حسابرسی شده بپردازیم، ابتدا باید بدانیم که صورت مالی چیست و چه مواردی را به نمایش میگذارد. صورتهای مالی سوابق مکتوبی هستند که نشان دهنده عملکرد مالی و فعالیتهای تجاری یک شرکت در یک سال مالی هستند. این صورتها بر اساس کاربردهایی که برای شرکتها به همراه دارند، در دورههای ماهانه، فصلی و سالانه تهیه میشوند. صورتهای مالی اغلب توسط سازمانهای دولتی، حسابداران، شرکتها و… حسابرسی میشوند تا از صحت و دقت آنها برای اهداف مالیاتی، تامین مالی یا سرمایهگذاری اطمینان حاصل شود. صورتهای مالی اساسی شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و صورت سود و زیان جامع میشود. هر یک از این صورتها نیز کاربرد خاص خود را داشته و موارد به خصوصی را بررسی و ثبت میکند.
به طور کلی صورتهای مالی حسابرسی شده از بررسی و حسابرسی صورتهای مالی اساسی به دست میآیند. در این بخش انواع صورتهای مالی آورده شده است.
ترازنامه یا صورت وضعیت مالی در حسابداری، سندی است که سازمانها از آن برای گزارش وضعیت مالی خود برای یک دوره زمانی خاص مانند یک فصل یا یک سال مالی استفاده میکنند. اجزای اصلی این صورت شامل داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سرمایه میشود.
صورت جریان وجوه نقد سندی است که یک شرکت برای فهرست کردن جریان خروجی و ورودی وجه نقد استفاده میکند. این صورت که مسیر ورود و مصرف پول را مشخص میکند، میتواند به سرمایه گذاران و سایر ذینفعان خارجی نشان دهد که سازمان قادر به انجام تعهدات کوتاه مدت مانند هزینههای جاری و هزینههای عملیاتی است و می تواند به عملکرد خود ادامه دهد و در آینده سود کسب کند.
صورت سود و زیان یک نمای کلی از درآمدها، هزینهها، درآمد خالص و سود هر سهم ارائه میدهد. شرکتها از صورت سود و زیان برای برجسته کردن عملکرد خود در طول یک سال مالی، از جمله هزینههایی که کسبوکار متحمل شدهاند و درآمد حاصل از آن، استفاده میکنند. در آخرین خط این گزارش نیز سود خالص یا زیان خالص درج میشود.
صورت سود و زیان جامع، تمامی هزینهها و درآمدهای یک شرکت را ارائه میدهد. این هزینهها و درآمدها میتوانند محقق شده یا محقق نشده باشند. سود یا زیان خالص، مجموع درآمدها و هزینههای تحقق شده هستند. به طور کلی طبق بیانیه حسابداری مالی آمریکا، صورت سود و زیان جامع « تغییر در خالص داراییهای یک واحد تجاری در نتیجه معاملات و سایر رویدادها به غیر از سرمایه گذاری مالکان یا سود سهام پرداختی به آنها در یک دوره مالی» است.
اگر بخواهیم به صورتهای مالی حسابرسی شده بپردازیم، ابتدا باید بدانیم که حسابرسی اساسا به چه معناست. همانطور که در دوره آموزش صورت های مالی گروه رهبر حساب نیز به آن اشاره میشود، در حوزه امور مالی و حسابداری، حسابرسی به معنای ممیزی و بررسی صورتها و اسناد مالی و حسابداری، پیدا کردن ایرادات، اشتباهات و خطاهای سهوی یا عمدی موجود، به جهت جلوگیری از تقلب برخی از کسب و کارها و یا جلوگیری از جریمه ناخواسته برخی از واحدهای تجاری است. در پایان فرآیند حسابرسی نیز حسابرس مربوطه وظیفه دارد که نتایج حاصله را در اختیار مدیران، سهامدان و ذی نفعان، ادارات نظارتی مالیاتی، بانکها و سایر ارگانها مالی لازم قرار دهد.
بر اساس بخشنامهها و قوانین موجود، سازمانها، شرکتها، صاحبین مشاغل و اشخاص دارای فعایتهای تجاری موظف هستند که صورتهای مالی خود را به موسسات حسابرسی دارای مجوز از سازمان حسابرسی ارائه دهند، تا آنها به بررسی و ممیزی دقیق امور مالی صورتهای ذکر شده بپردازند. بنابراین به صورتهای مالی که توسط ممیزین و مسئولین حسابرسی بررسی میشوند، « صورتهای مالی حسابرسی شده» گفته میشود و مشخصا صورتهایی که تحت نظارت این مسئولین قرار نگرفته باشد، تحت عنوان «صورتهای مالی حسابرسی نشده» شناخته میشود.
در صورت وجود خطا و تخلف در این صورتها، حسابرسین به حسابداران هشدارهای لازم را ارائه میدهند تا از عواقب قانونی که میتواند گریبان گیر افراد و شرکتها شود، جلوگیری کنند. در صورت پذیرش و جبران خطاها، هیچ مورد تهدید کنندهای وجود نخواهد داشت. اما در غیر این صورت حسابرسین تخلف موجود را به مقامات و بازرسان کل کشور و همچنین سازمان حسابرسی گزارش خواهند کرد.
صورتهای مالی حسابرسی شده برای اهداف مختلفی از جمله سنجش اعتبار واحدهای تجاری و کسب و کارها و همچنین کشف خطاها مورد استفاده قرار میگیرد. در این بخش مهترین اهداف کاربردی این صورتهای مالی حسابرسی شده را ذکر خواهیم کرد.
شرکتهایی که دارایی آنها در سمت راست ترازنامهشان بیش از 15 میلیارد تومان بوده و درآمد ناخالصشان از 8 میلیارد تومان بیشتر است، موظف هستند که صورتهای مالی خود را به مسئولین حسابرسی ارائه دهند. توجه داشته باشید که شرکتهای زیر مجموعه بانکها و شرکتهای دولتی موظف به ارائه دو نوع صورت مالی یعنی صورت میان دوره و پایان دوره هستند. به نوعی دیگر میتوان گفت که آنها باید دو گزارش حسابرسی را برای ارائه در اختیار داشته باشند. اما شرکتهای خصوصی تنها نیاز به یک صورت مالی و یک گزارش حسابرسی از وضعیت مالیشان خواهند بود.
برخی از شرایط باعث میشوند که شرکتها مشمول قانون ارائه صورتهای مالی حسابرسی شده نشوند. شرکتهایی که در یک دوره مالی فعالیت نداشته باشند و عدم فعالیت خود را به صورت رسمی اعلام کنند، نیازی به ارائه گزارش صورت مالی نخواهند داشت. علاوه بر این شرکتهایی که جمع داراییشان در ترازنامه کمتر از 15 میلیارد تومان بوده و درآمدشان کمتر از 8 میلیارد تومان باشد نیز مشمول این قانون نمیشوند. اما شرکتهای معاف نیز میتوانند به جهت رفع نگرانیهای احتمالی و تحلیل جریان مالی شرکت خود این گزارشها را تهیه کنند. در صورتی که شرکتی قصد ورود به بورس را داشته باشد نیز به این صورتهای مالی حسابرسی شده نیاز خواهد داشت.
با توجه به اهمیت صورتهای مالی، میتوان گفت که رسیدگی به امور حسابرسی مالی نیز بخش مهمی از فرآیند حسابداری شرکتها به حساب میآید. صورتهای مالی حسابرسی شده، اسنادی هستند که یک حسابرس رسمی آنها را بررسی کرده و تشخیص داده است که بدون خطا و اشتباه هستند. این صورتها نشانگر شفافیت مالی یک واحد تجاری بوده و اطلاعات خوبی را از سلامتی مالی یک سرکت در اختیار سهامداران، مدیران و ارگانههای دولتی قرار میدهد. موسسه رهبر حساب، با چندین سال سابقه فعالیت در حوزه آموزش حسابداری، در دوره آموزش صورت های مالی، به موضوع صورتهای مالی حسابرسی شده نیز پرداخته و اطلاعات لازم در این زمینه را نیز در اختیار دانشجویان قرار خواهد داد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دورههای آموزشی این مجموعه با کارشناسان ما در ارتباط باشید.