حرفه حسابداری تلفیقی از تخصص، دادهها، صورتهای مالی، آمار و ارقام و فرمولهای گوناگون است. یکی از اولین سوالاتی که در حوزه حسابداری مطرح میشود این است که موازنه در حسابداری چیست و شامل چه بخشهایی میشود. همانطور که از نامش پیداست، معادله حسابداری یا موازنه معادلهای است که رابطه بین معاملات حسابداری را توضیح میدهد. این معادله همچنین به عنوان معادله ترازنامه نیز شناخته میشود و از اصلیترین مفاهیم پایه در حوزه حسابداری به حساب میآید. تیم رهبر حساب، به عنوان مجری برگزار کننده دوره آموزش اصول حسابداری، در این مقاله به سوال موازنه در حسابداری چیست، پاسخ میدهد و عناصر تشکیل دهنده و نحوه محاسبه آن را برای شما علاقمندان به رشته حسابداری و امور مالی، تشریح خواهد کرد.
اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که موازنه در حسابداری چیست، باید بگوییم که معادله موازنه یا معادله حسابداری بیان میکند که کل داراییهای یک شرکت برابر با مجموع بدهیها و حقوق صاحبان سهام آن است. این رابطه مستقیم بین داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام به عنوان پایه و اساس سیستم حسابداری دوطرفه در نظر گرفته میشود. معادله حسابداری تضمین میکند که ترازنامه متعادل باقی بماند، یعنی هر ورودی انجام شده در سمت بدهکار دارای یک ورودی (یا پوشش) مربوطه در سمت اعتبار باشد. به معادله حسابداری، معادله اساسی حسابداری یا معادله ترازنامه نیز گفته میشود.
وضعیت مالی هر کسب و کارِ بزرگ یا کوچکی بر اساس دو جزء کلیدی ترازنامه سنجیده میشود: داراییها و بدهیها. حقوق صاحبان سهام نیز بخش سوم ترازنامه میباشد. معادله حسابداری رابطه بین این سه جزء مهم را با یکدیگر مشخص میسازد. به طور کلی داراییها بیانگر منابع ارزشمندی است که توسط شرکت کنترل میشود، در حالی که بدهیها نشان دهنده تعهدات یک کسب و کار هستند. برای مشخص سازی نحوه تامین مالی داراییهای یک شرکت نیز از فاکتورهای بدهیها و حقوق صاحبان سهام استفاده میشود.
اگر شرکتی از طریق بدهی تأمین مالی شود، ارقام مربوط به آن در بخش بدهی نشان داده میشود، اما اگر از طریق توزیع سهام برای سرمایه گذاران تأمین مالی شود، رقم آن در حقوق صاحبان سهام نشان داده میشود. معادله حسابداری، معاملات تجاری که یک شرکت به شیوههای مختلف انجام میدهد را به طور دقیق در دفاتر و صورتهای مالی مشخص میسازد.
همانطور که در بخش مربوط به پاسخ سوال موازنه در حسابداری چیست شرح دادیم، موازنه از سه بخش ایجاد میشود که هر یک از اجزای آن به شرح زیر است:
داراییها چیزهایی هستند که برای یک کسب و کار ارزش پولی دارند. مواردی که شامل داراییهای یک کسب و کار میشود به شرح زیر است:
بدهیها تعهداتی هستند که کسب و کار بر عهده دارند. آنها مبالغی هستند که به طلبکاران یک کسب و کار ارائه میشود و یا شامل هزینههای جاری کسب و کار میشود. نمونههایی از بدهیها شامل موارد زیر است:
سومین جزء معادله حسابداری حقوق صاحبان سهام است. حقوق صاحبان سهام شامل هر پولی است که توسط سهامداران در شرکت سرمایه گذاری میشود و همچنین سود انباشتهای میباشد که هنوز به عنوان سود سهام به سهامداران پرداخت نشده است.
به طور خلاصه اگر بخواهیم نشان دهیم که موازنه در حسابداری چیست، باید به معادله زیر اشاره کنیم:
داراییها = (بدهی ها + حقوق صاحبان سهام)
ترازنامه حاوی عناصری است که در محاسبه آن باید نکاتی را در نظر گرفت. تیم آموزش حسابداری رهبر حساب، در این بخش مواردی که باید بررسی و محاسبه شود را ذکر خواهد کرد:
موازنه نبودن معادله حسابداری میتواند نشانگر این باشد که ارقام و اعداد مربوط به یک کسب و کار یا واحد تجاری، دقیق نیست. این امر نیز میتواند منجر به گزارش نادرست صورتهای مالی و تصمیمات نادرست مدیران در مورد پول و فرصتهای سرمایه گذاری شرکتها شود. موازنه نبودن معادله حسابداری همچنین میتواند مشکلاتی را در زمینه مالیات و حسابرسی و همچنین مشتریان و سرمایه گذارانی که ممکن است به وجود تقلب یا سوء استفاده از وجوه در نتیجه یک معادله نامتعادل مشکوک شوند، ایجاد کند. در بدترین سناریوها نیز شرکت ممکن است در نتیجه مدیریت نادرست مالی با استفاده از اعداد نادرست به دلیل یک معادله نامتعادل، ورشکست شود. با این حال، این وضعیت بسیار نادر است، زیرا هر تراکنش همیشه یک ورودی متناظر در هر طرف معادله دارد.
معادله حسابداری از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا پیگیری ورودی مربوط به هر معامله در هر طرف برای نگهداری دقیق سوابق ضروری است. همچنین این معادله تضمین میکند که همه معاملات بهطور مناسب محاسبه میشوند و آنها را از پرداخت اضافی یا کم، از پرداخت مالیات و همچنین از تصمیمگیری ضعیف در هنگام خرید و فروش اموال یا تجهیزات باز میدارد.
باید توجه داشت که ترازنامه باید همیشه متعادل و موازنه باشد، اما به این حساب معادله حسابداری نمیتواند برای سرمایه گذاران مشخص کند که عملکرد یک کسب و کار تا چه حد خوب و قابل قبول است. سرمایه گذاران باید به شخصه اعداد و ارقام مربوط به یک شرکت را تفسیر کنند و خودشان بسنجند که آیا شرکت دارای بدهیهای خیلی بالا یا خیلی کم، داراییهای کافی یا شاید داراییهای بسیار کلان است. در نهایت آنها میتوانند بسنجند که آیا تامین مالی آنها برای تضمین رشد بلندمدت کافی خواهد بود یا خیر.
معادله حسابداری فاکتوری است که باید توسط کسانی که با پول سر و کار دارند و کسانی که میخواهند مطمئن شوند بهترین تصمیمات مالی را میگیرند، مورد استفاده قرار گیرد. این معادله تضمینی بر این است که هر تراکنشی که منعکس کننده بدهی است، همیشه ورودی مربوطه خود را در سمت اعتبار خواهد داشت. بنابراین، ترازنامه همیشه موازنه و متعادل خواهد بود. این فرمول نمایانگر هویت حسابداری است و همیشه باید برای همه واحدها صرف نظر از فعالیت تجاری آنها صادق باشد. تا زمانی که همه تراکنشها به طور مناسب حسابداری شوند، هرگز از تعادل خارج نمیشوند و همیشه شفاف و واضح باقی خواهند ماند.
موسسه رهبر حساب، با برگزاری دورههای آموزش اصول پایه حسابداری، شما را برای پاسخگوئی به سوال موازنه در حسابداری چیست، آماده میکند و نکات لازم در زمینه نحوه استفاده از فرمول آن را به شما خواهد آموخت. علاقمندان به حوزه حسابداری و فعالین این رشته، برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دورههای تخصصی و جامع آموزش حسابداری این مجموعه، میتوانند با کارشناسان ما در ارتباط باشند.