سامانه مودیان مالیاتی چیست؟

سامانه مودیان مالیاتی سامانه ای است که مهم ترین هدف آن جمع‌آوری و یکپارچه کردن اطلاعات مربوط به مالیات دهندگان می باشد. بر طبق قانون سامانه مودیان تاریخ های معینی به ‌عنوان فراخوان اعلام و بر اساس آن گروهی از اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه‌های مودیان می شوند. براساس قانون تمامی صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی موظف هستند در سامانه مودیان مالیاتی ثبت‌ نام کنند. این سامانه برای ارسال صورتحساب الکترونیکی مودیان به وجود آمده و امکان دسترسی به آن از طریق آدرس اینترنتی tp.tax.gov.ir فراهم شده ‌است. بارزترین هدف راه ‌اندازی سامانه مودیان مالیاتی جلوگیری از فرار مالیاتی و حذف رسیدگی به روش ارزیابی بر طبق قانون پایانه ‌های فروشگاهی و سامانه مودیان می ‌باشد.

قانون پایانه ‌های فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی در آبان 1398 به تصویب رسیده است. بر اساس این مصوبه، تمام مشمولان مالیات ملزم به ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی و اخذ شناسه یکتای حافظه مالیاتی هستند. در این سامانه برای هر مودی مالیاتی کارتابل یا کارپوشه در نظر گرفته شده است. کارپوشه تنها راه ارتباطی بین آنها و سازمان امور مالیاتی می‌باشد. تمامی مشمولین مالیات باید صورتحساب‌ های الکترونیکی خود را در زمان فراخوان های اعلام شده در سامانه مودیان ثبت کنند. همه اشخاص حقیقی و حقوقی ملزم هستند که اظهارنامه ها و صورت وضعیت های خود را در این سامانه بارگذاری کنند.

جریمه های عدم ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی

قانون گذار برای اشخاص حقیقی و حقوقی که در سامانه مودیان ثبت نام نکرده باشند، طبق ماده 22 پایانه های فروشگاهی جریمه معادل ۱۰ درصد از فروش یا بیست میلیون ریال جریمه در نظر گرفته است. مهم‌ترین نکته‌ای که دراین ‌باره باید به آن دقت کنید این است که علاوه‌ بر جریمه ۱۰ درصد از فروش، عواقبی نظیر محرومیت از معافیت های مالیاتی و مشوق‌ های موضوع ماده یک قانون مالیات‌های مستقیم برای مودیان در نظر گرفته می شود. به طور کلی مشمولین مالیات در صورت عدم رعایت موارد ذیل باید جریمه پرداخت کنند:

• عدم ثبت نام در سامانه
• عدم استفاده از پایانه های فروشگاهی
• عدم استفاده از حافظه مالیاتی
• استفاده از شناسه یکتای خود برای اشخاص دیگر
• استفاده از شناسه یکتای دیگران برای خود
• مطلع نکردن سازمان امور مالیاتی بایت شماره حساب بانکی

با توجه به اینکه برخی از مالیات دهندگان عمدا یا سهوا با رعایت نکردن موارد بالا نه تنها با جرایم مالیاتی مواجه می شوند؛ بلکه بخشودگی های مالیاتی پیش بینی شده در قانون مالیات های مستقیم را از دست می دهند؛ بنابراین برای پیشگیری از عواقب عدم ثبت نام در سامانه، شرکت در یک دوره آموزش سامانه مودیان مالیاتی مفید خواهد بود.

مالیات

افراد واجد شرایط برای ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی

متن بند ج ماده یک قانون پایانه ‌های فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی اشخاص مشمول این قانون را مشخص کرده است. کلیه صاحبان مشاغل اعم از صنفی، غیر صنفی و اشخاص حقوقی موضوع بخش های چهارم و پنجم باب سوم قانون مالیات ‌های مستقیم مصوب سال 1366 جزو مشمولین این قانون هستند. همچنین در این ماده واژه مودی به معنای اشخاصی است که مشمول پرداخت مالیات می باشند. افراد موظف برای  ثبت نام در این سامانه به دو دسته تقسیم می شوند:

• مشاغل (افرادی که صاحب کسب و کاری هستند و خودشان فعالیت تجاری انجام می دهند)
• شرکت ها (شامل تمام اشخاص حقوقی که به ثبت شرکت اقدام نموده و کد اقتصادی دریافت نموده اند)

به طور کلی تمام شرکت ‌ها مانند شرکت ‌های سهامی خاص، سهامی عام، شرکت ‌های با فعالیت ‌های محدود، شرکت ‌های حقوقی، موسسه‌های خیریه، بنیادها، موسسه ‌های غیرانتفاعی و اشخاص حقیقی که به‌ عنوان فعالان تجاری مشغول به کار هستند، مشمول این قانون می باشند. تمام افراد حقیقی و حقوقی که درآمد کسب می‌کنند، مشمول مالیات می شوند. از جمله می توان به اجاره واحدهای مسکونی، درآمدهای حقوق و دستمزد، درآمدهای حاصل از فروش کالا و ارائه خدمات اشاره کرد. همچنین افرادی که به عنوان فعالان اقتصادی در مناطق ویژه اقتصادی به فعالیت مشغول هستند و میزان معاملات سالانه آنها از مبلغ پیشنهادی هیئت وزیران بیشتر است، مشمول این قانون می شوند.

 

 

افرادی که واجد شرایط ثبت نام در سامانه مودیان مالیاتی نمی باشند

برخی از مودیان مالیاتی نیازی به ثبت‌نام در سامانه مودیان مالیاتی ندارند. به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و مصوبه های هیئت وزیران، طبق تبصره ماده ۲ قانون پایانه‌ های فروشگاهی و سامانه مودیان، اشخاص حقیقی و حقوقی که کالا و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده عرضه می‌کنند، نیازی به ثبت نام در این سامانه را ندارند. همچنین مودیانی که ماهیت کسب و کارشان به نحوی است که برای شان امکان صدور صورتحساب ‌های الکترونیکی مقدور نمی باشد، از ثبت‌ نام در این سامانه معاف هستند. از جمله می‌توان به اشخاص حقیقی موضوع ماده ۸۱ قانون مالیات‌ های مستقیم مانند فعالیت ‌های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی، زنبور عسل، پرورش طیور، صیادی، ماهیگیری، نوغانداری، احیای مراتع، جنگلها و باغ درختان (از هر نوع) اشاره کرد. دومین گروه اشخاص حقیقی که از ثبت نام در سامانه معاف هستند، بر اساس ماده ۱۴۲ قانون مالیات‌های عبارت هستند از: کارگاه ‌های فرش بافی، صنایع دستی، شرکت‌ های تعاونی و اتحادیه‌ های تولیدی.

سیستم مالیاتی

 

ویژگی‌های سامانه مودیان مالیاتی

 در اکثر کشورهای جهان سامانه مودیان مالیاتی یکی از مهم‌ترین راه های ارتباطی بین دولت و شهروندان است. معمولا برخی اشخاص حقوقی و حقیقی که موظف به ثبت نام در این سامانه هستند، به علت روبه رو شدن با بعضی چالش ها  آن را مفید نمی دانند؛ اما این سامانه برای مودیان فوایدی دارد که شامل موارد ذیل می باشد:

• شفافیت بیشتر: در این سامانه مشخصه های شهروندان به ‌همراه اطلاعات مالی ثبت می شود و دولت از طریق آنها، به تمام اطلاعات لازم دسترسی دارد. این باعث شفافیت بیشتر در امور مالی و مالیاتی می‌شود.
• کاهش هزینه ها: قبل از ایجاد این سامانه، مالیات دهندگان موظف بودند، اطلاعات مالی خود را در پایان هر سال مالی به شکل مکاتبات اعلام نمایند که این منجر به پرداخت هزینه و مراجعه حضوری می شد؛ اما با راه اندازی سامانه از به وجود آمدن هزینه های مازاد جلوگیری شده است.
• افزایش سرعت و دقت: مهمترین مزیت سامانه مودیان مالیاتی ارسال داده های مالی و مالیاتی به شکل آنلاین می باشد. این ویژگی باعث افزایش سرعت و دقت بیشتر در ارائه دانسته های مالی و مالیاتی توسط مالیات دهندگان می شود.
• جلوگیری از جعل: با کمک سامانه مودیان مالیاتی تمامی داده های مالی و مالیاتی شهروندان به صورت آنلاین به دولت ارسال و این باعث جلوگیری از جعل آنها می‌شود.
• سهولت در پرداخت مالیات: بهترین مزیت سامانه مودیان مالیاتی استفاده از فناوری است. با کمک فناوری پرداخت مالیات برای صاحبان مشاغل و کسب و کارها آسان تر می شود.

 

مشوق های مالیاتی در سامانه مالیاتی مودیان

سامانه مودیان مالیاتی برای تمامی مالیات دهندگان برنامه‌ های تشویقی قرار داده است. با کمک ابزارهای تشویقی صاحبان مشاغل و کسب ‌و کارها در زمان تعیین شده مالیات خود را به دولت پرداخت می کنند. بارزترین مشوق های مالیاتی شامل موارد ذیل هستند:

• در ۵ سال اول ایجاد سامانه مودیان به‌ منظور تشویق صاحبان مشاغل معادل ۲۰ درصد از مالیات بر ارزش افزوده ای هر دوره و یا یک درصد از فروش آنها حداکثر تا ۶۰ میلیون ریال به ‌عنوان جایزه بابت همکاری مودی در نظر گرفته شده ‌است.
• مودیانی که مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده نیستند، از مالیات عملکرد آنها در همان سال کسر می‌شود. پاداشی که به مودیان تعلق می‌گیرد از ۵۰ درصد مالیات عملکرد خود اظهاری آنها بیشتر نخواهد بود.
• سازمان امور مالیاتی مکلف است تمام اظهارنامه ‌های مالیات بر عملکرد آن دسته از افراد حقیقی یا حقوقی که تمامی مقررات مندرج در قانون مالیات ‌های مستقیم را رعایت کرده و اطلاعات خواسته شده در سامانه را بدون کم و کاست ارسال نموده اند، مشوق های مالیاتی در نظر بگیرد. برای مثال در صورتی که اطلاعات ثبت شده در سامانه هیچگونه مغایرتی وجود نداشته باشد، اظهارنامه های مالیاتی آنها بدون رسیدگی مورد قبول واقع می شود.
• آن دسته از اشخاصی که تمامی تکالیف مقرر در قانون را رعایت کرده و از سامانه مودیان مالیاتی استفاده می نمایند، از ارائه دفاتر یا اسناد و مدارک موضوع قوانین مالیات‌های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.

 

مراحل ثبت‌نام سامانه مودیان مالیاتی

 یکی از مهمترین مزیت ‌های شرکت در دوره آموزشی سامانه مودیان مالیاتی آشنایی با مراحل ثبت‌نام در این سامانه می ‌باشد. اغلب مودیان مالیاتی اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی با نحوه ثبت‌ نام، ارسال صورتحساب های الکترونیکی و زمان ارسال آنها اطلاعات کمی دارند. عدم شناخت کافی برای آنها دردسرهای زیادی به همراه دارد. برای مثال ممکن است اظهارنامه نامه مالیاتی را بعد اتمام سال مالی ارسال کنند و با جرایم مالیاتی مواجه شوند. معمولا برای ثبت ‌نام در سامانه مودیان چهار پیش شرط اصلی وجود دارد که عبارت هستند از:

• ثبت نام در نظام مالیاتی
• صدور گواهی برای گرفتن امضای الکترونیکی
• دریافت شناسه یکتای یا حافظه مالیاتی از طریق ورود به کارتابل
• دریافت شناسه کالاها و خدمات برای صدور صورتحساب‌های الکترونیکی

در آموزش سامانه مودیان مالیاتی مرحله به مرحله درباره نحوه ثبت نام برای شرکت کنندگان توضیح داده می شود و آنها بر اساس توضیحات به عضویت سامانه ثبت امور مالیاتی درمی آیند.

 

 

گام اول: ثبت‌نام در نظام مالیاتی

 برای ثبت‌نام کردن در سامانه مودیان برخلاف سامانه ‌های دیگر نیازی به کد ملی و احراز هویت ندارید. اولین کار شما این است که در نظام مالیاتی ثبت نام کنید تا امکان مشاهده و دسترسی به کارتابل سامانه مودیان را داشته باشید. فقط کافی ا‌ست برای تشکیل پرونده به درگاه ملی خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی وارد شده، در قسمت دریافت اطلاعات کاربری فرم ثبت نام نظام مالیاتی را تکمیل کنید. اگر جزو افرادی هستید که مشمول مالیات برارزش افزوده هستید باید قبل از ثبت اطلاعات در سامانه مودیان، در سامانه ارزش افزوده  evat.ir ثبت نام کنید. ارسال لیست بیمه جزو مهم‌ترین تکالیف قانونی صاحبان کسب ‌وکارها  می‌باشد. کارفرمایان برای رد کردن بیمه کارکنان خود می‌توانند از طریق سایت سازمان تأمین اجتماعی tamin.ir اقدام کنند.

 

گام دوم: دریافت گواهی امضای الکترونیکی از مراکز صدور گواهی

مهم‌ترین پیش شرط ثبت ‌نام در سامانه مودیان مالیاتی دریافت گواهی امضای الکترونیکی است. برای این کار می توانید به دو صورت حضوری و غیر حضوری اقدام کنید. در حالت غیر حضوری به سایت gica.ir وارد شده و بر روی درخواست صدور گواهی امضای الکترونیک کلیک کنید. بعد از تکمیل مراحل ثبت ‌نام کد رهگیری برای شما ارسال می‌شود. بعد دریافت کد رهگیری به یکی از دفاتر پیشخوان دولت مراجعه و توکن حاوی امضای الکترونیک خود را دریافت نمایید. در حالت حضوری به دفاتر پیشخوان مراجعه کرده، تمام فرایند اخذ گواهی امضای الکترونیک را آنجا طی کنید. مهم‌ترین مزیت ثبت‌نام در سامانه مودیان برای مودیان مالیاتی این است که آنها می‌توانند سوابق مالیاتی خود را با کد ملی مشاهده نموده و به ثبت درخواست استعلام بدهی مالیاتی اقدام نمایند.

 

گام سوم: دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی

شناسه یکتای مالیاتی یک کد 6 رقمی است که توسط سامانه مودیان مالیاتی به مودیان صادر می شود.  این شناسه برای مودی اختصاصی است. برای دریافت شناسه یکتای مالیاتی باید مراحل ذیل را طی کنید:

• دریافت گواهی امضای الکترونیکی
• اخذ امضای دیجیتال
• بارگذاری امضای دیجیتال در سامانه
• دریافت شناسه یکتا

 

 گام چهارم: دریافت شناسه کالاها و خدمات

آخرین مرحله از ثبت نام در سامانه مودیان به دریافت شناسه کالاها و خدمات اختصاص دارد. این مرحله برای صدور صورت‌حساب الکترونیکی است. این شناسه یک کد 13 رقمی می باشد و شامل دو بخش عمومی و اختصاصی است. شناسه عمومی برای آن دسته از مودیانی است که شناسه اختصاصی کالا یا خدمات مورد نظر در دسترس نیست و آنها می توانند از طریق بخش عمومی صورت حساب های الکترونیکی خود را ارسال نمایند.

 

آموزش قوانین سامانه پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی در موسسه رهبر حساب

سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی جزو اصطلاحات جدیدی هستند که در امور مالیاتی وارد شده، در بیشتر مواقع مودیان درک کاملی از آنها ندارند. برای آشنا شدن با مفاهیم جدید، نیاز به آموزش های تخصصی دارید و بهترین گزینه شرکت در دوره های موسسه آموزش حسابداری رهبر حساب می باشد. مهم ترین روش یادگیری این است که تمام اصطلاحات رایج در این قوانین به خوبی تعریف شوند. با این ترفند شما با ورود به سامانه دچار سردرگمی نمی شوید و به راحتی می توانید تمام اطلاعات لازم درباره امور مالی و مالیاتی خود را بارگذاری نمایید.

 

سامانه مودیان

 اولین مفهوم در قانون به سامانه مودیان مالیاتی اختصاص دارد که با چهار فاکتور مهم شناخته می شود که عبارت هستند از:

• زیر نظر سازمان امور مالیاتی راه اندازی شده است.
• هر مودی یک کارتابل در این سامانه دارد.
• به وسیله حافظه مالیاتی می توان به این سامانه متصل شد.
• مهمترین مرجع ثبت و صدور صورت حساب الکترونیکی می باشد.

 

 پایانه های فروشگاهی

دومین اصطلاح مهم در قانون سامانه مودیان مالیاتی، پایانه های فروشگاهی است. دارای سه ویژگی بارز اتصال به سامانه مودیان، دادن صورت حساب و قابلیت اتصال به درگاه های پرداخت می باشد.

 

 

صورت حساب الکترونیکی

واژه صورتحساب الکترونیکی یکی از اصطلاحات رایج در قانون سامانه مودیان مالیاتی می باشد که با توجه به نوع کسب و کار افراد حقیقی و حقوقی فرمت های متفاوتی دارد و بر اساس آن در حافظه مالیاتی ذخیره می شود. این صورت حساب ها دارای الگوهای مختلفی هستند و در سه نوع صادر می شوند.

 

حافظه مالیاتی

شاید با شنیدن نام حافظه مالیاتی مشوش شوید و احساس کنید که این مفاهیم بسیار پیچیده هستند؛ اما بعد از حضور در اولین جلسه از آموزش حسابداری این چالش ها برطرف می شوند. حافظه مالیاتی به تمام نرم افزارهایی اشاره دارد که دارای خصوصیات ذیل هستند:

• یک حافظه الکترونیکی محسوب می شود.
• وظیفه آنها ثبت و نگهداری اطلاعات مالی و صورت حساب ها است.
• انتقال دهنده اطلاعات به سامانه مودیان می باشد.
• تحت نظر سازمان امور مالیاتی هستند.

 

شماره منحصر به فرد مالیاتی

این شماره یک کد 22 رقمی است که به ازای هر صورت حساب، صادر می شود. برای ابطال یا اصلاح صورت حساب باید با این کد وارد شوید. 22 رقم این حافظه به شناسه، تاریخ صورت حساب، سریال و رقم کنترلی اشاره دارد.

 

شرکت های قابل اعتماد سامانه مودیان

شرکت های معتمد به اشخاص حقوقی اشاره می کند که مورد تایید سازمان امور مالیاتی هستند. آنها وظیفه آموزش و ارسال صورت حساب های الکترونیکی مودیان مالیاتی را به عهده دارند. این شرکت ها مسئول صدور صورت حساب، ثبت معاملات، ارائه مشاوره های مالیاتی و دریافت استعلام از مودیان هستند.

 

جمع بندی مطالب

سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی، سامانه ای است که طبق آن تمام مالیات دهندگان اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی موظف به ثبت نام در آن هستند. هدف از راه اندازی این سامانه ثبت تمام اطلاعات مالی و مالیاتی صاحبان مشاغل و کسب و کارها می باشد. فراخوان هایی که سازمان امور مالیاتی در خصوص سامانه مودیان می دهد به نوع شرکت ها بستگی دارد. اشخاص حقیقی و حقوقی در چند دسته مختلف قرار گرفته و بر اساس آن نیز باید در این سامانه ثبت نام کنند. برای اشخاص حقوقی، شرکت های بورس، فرابورس و شرکت های دولتی موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری از تاریخ یک مهر سال 1402 اجرا می شود. برای صاحبان مشاغل مشمول مالیات بر ارزش افزوده، صاحبان مشاغل گروه های اول و دوم و باقی مشمولین از تاریخ یک دی ماه 1402 اجرا خواهد شد.